Bezsenność to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych, dotykający od 4,4% do 48% populacji ogólnej. Definiuje się ją jako niedostateczną ilość lub jakość snu, występującą co najmniej 3 razy w tygodniu przez minimum miesiąc. Objawy obejmują trudności z zasypianiem, utrzymaniem snu lub przedwczesne budzenie się, co prowadzi do pogorszenia funkcjonowania w ciągu dnia. Zaburzenia snu mogą być pierwotne lub wtórne do chorób somatycznych i psychicznych. Wśród chorób somatycznych najczęściej powodują je schorzenia z przewlekłym bólem, choroby układu krążenia, zaburzenia metaboliczne oraz choroby układu oddechowego. Zaburzenia psychiczne są najważniejszymi czynnikami ryzyka bezsenności – około 85% osób leczonych psychiatrycznie doświadcza problemów ze snem, najczęściej w przebiegu depresji (31,1%) i zaburzeń lękowych (18,5%).

W leczeniu bezsenności stosuje się różne grupy leków. W terapii krótkotrwałej bezsenności skuteczne są benzodiazepiny oraz leki z grupy Z-drugs (zaleplon, zolpidem, zopiklon, eszopiklon), jednak nie powinny być stosowane dłużej niż kilka tygodni ze względu na ryzyko uzależnienia. Leki przeciwhistaminowe (hydroksyzyna, difenhydramina, doksylamina) również wykazują działanie nasenne – poprzez blokowanie receptorów H1. W leczeniu bezsenności wtórnej do zaburzeń depresyjnych najskuteczniejsze są leki przeciwdepresyjne o działaniu sedatywnym. Doksepina jest najlepiej przebadanym lekiem w terapii bezsenności pierwotnej. Inne skuteczne leki to mirtazapina (7,5-15 mg), trazodon (25-150 mg), mianseryna (10-30 mg) oraz agomelatyna (25-50 mg). Melatonina znajduje zastosowanie w profilaktyce i jako wspomaganie leczenia bezsenności.

Istotnym elementem terapii są również niefarmakologiczne metody leczenia, szczególnie higiena snu obejmująca regularne pory snu, unikanie kofeiny, nikotyny i alkoholu przed snem oraz używanie łóżka wyłącznie do snu i aktywności seksualnej. Zasady te są ważnym czynnikiem prewencyjnym i leczniczym, zwłaszcza we wczesnych fazach choroby.

Słowa kluczowe: zaburzenia snu, zaburzenia depresyjne i lękowe, terapia bezsenności
Key words: sleep disorders, depressive and anxiety disorders, insomnia therapy