Program profilaktyczno-edukacyjny: Hipoterapia i przeciwdziałanie otyłości u dzieci

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że odsetek osób w wieku od 5 do 19 lat cierpiących na nadwagę lub otyłość dramatycznie wzrósł z 4% w 1975 r. do ponad 18% w 2016 r. zarówno wśród chłopców, jak i wśród dziewcząt. Polska jest w tym przypadku w niechlubnej czołówce – według danych Instytutu Żywienia i Żywności z 2018 r. polskie dzieci są zaliczane do najszybciej tyjących w Europie. W latach 70. ubiegłego wieku nadmierną masę ciała notowano u mniej niż 10% uczniów, podczas gdy w ostatnich latach już u ponad 22%, choć raporty opracowane na zlecenie ministra zdrowia w 2018 r. wskazywały nadwagę nawet u 30,5% dzieci w wieku szkolnym.

Dlaczego te dane są alarmujące? Otyłość to nie tylko kwestia estetyczna, ale przede wszystkim wymagająca leczenia choroba, mogąca powodować wiele powikłań w zdrowiu fizycznym i psychicznym. Osoby z nadmiarem tkanki tłuszczowej są szczególnie narażone na cukrzycę, nadciśnienie, udar, chorobę wieńcową, schorzenia kardiologiczne, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia oddychania, zwyrodnienie stawów czy niektóre typy nowotworów, a przez to także na przedwczesną śmierć. Zagrożenie jest tym większe, gdy nadmierna waga obciąża ciało już na etapie intensywnego wzrostu w okresie dorastania. Otyłość wpływa również na sposób postrzegania dziecka zarówno przez samego siebie, jak i przez otoczenie. Często nastolatki z nadwagą lub otyłością mają poczucie niskiej atrakcyjności fizycznej, wstydzą się swojego ciała, czują się nielubiane i nieakceptowane przez innych, wycofują się z życia towarzyskiego. Stąd prosta droga do zaburzeń depresyjnych i do jeszcze większego zaniedbania własnego zdrowia.

Nadwagi czy otyłości nie powinno się lekceważyć na żadnym etapie życia, a zgodnie z założeniem, że lepiej zapobiegać niż leczyć, także opiekunowie dzieci o prawidłowej wadze ciała powinni zwracać uwagę na stosowanie podstawowych zasad. Zróżnicowana i zbilansowana dieta, ograniczanie fast foodów i słodyczy, regularna aktywność fizyczna, edukacja na temat zdrowia czy troska o samopoczucie dziecka są niezbędne. Warto przy tym pamiętać, że walka o prawidłową wagę ciała nie musi się kojarzyć z wyrzeczeniami i żmudnym wysiłkiem – w zasięgu ręki każdego z nas jest coraz więcej aktywności takich jak jazda konna, które nie tylko pomagają zrzucić zbędne kilogramy, ale przede wszystkim stanowią rozrywkę, dają mnóstwo satysfakcji, podnoszą samoocenę, pomagają nawiązać nowe znajomości i poprawić relacje z rówieśnikami. Przy tych korzyściach powrót do prawidłowej wagi ciała z głównego celu może szybko stać się zaledwie efektem ubocznym nowej pasji, która zostaje z nami na długie lata. Proponujmy naszym dzieciom właśnie takie rodzaje aktywności, a być może nadwaga nigdy nie będzie ich dotyczyć.