Dzięki technologiom potrafimy leczyć lepiej

W dniach 22-23 listopada 2019 r. w Poznaniu odbyło się 2 Forum Nowoczesnej Diabetologii zorganizowane, wzorem ubiegłego roku, przez Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Grupę causBTL.

Ponowna organizacja wydarzenia wynikała bezpośrednio z potrzeb pacjentów i z chęci lekarzy, by chorzy na cukrzycę w pełni i w sposób prawidłowy mogli korzystać z nowych technologii. Dlatego tematyka konferencji w całości była poświęcona nowoczesnym rozwiązaniom, które pozwalają lekarzom leczyć lepiej, a pacjentom żyć dłużej. Warto podkreślić, że grupa chorych, o której mówimy liczy już 3 mln osób i niestety nic nie wskazuje na to, by w najbliższych latach miała się zmniejszyć. W tej chwili toczy się walka o to, by – dzięki odpowiedniej profilaktyce i edukacji – spróbować tę lawinę zatrzymać. 

Edukacja, refundacja i telemedycyna

Obrady prowadzone w ramach Forum poprzedziła, moderowana przez doktora Andrzeja Gawreckiego, Debata „Diabetes Innovations Day” z udziałem znamienitych Gości: Profesor Doroty Zozulińskiej-Ziółkiewicz - Prezesa Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Pani Anny Śliwińskiej - Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, Pani Barbary Kucharskiej - Prezesa Fundacji „Diabeciaki” i Profesora Tomasza Klupy - szefa Szkoły Pompowej Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

Eksperci skoncentrowali się na trzech newralgicznych tematach: edukacji diabetologicznej, e-wizycie i telemedycynie oraz refundacji technologii powyżej 26 roku życia.

W ramach pierwszego zainicjowanego tematu, mianowicie edukacji diabetologicznej, zwrócono uwagę na istnienie zróżnicowanej grupy wiekowej chorych i konieczność dostosowania do jej potrzeb programów edukacyjnych. Dotychczas organizowane spotkania edukacyjne budzą zainteresowanie, ale jedynie osób starszych. Brakuje odpowiednich metod dotarcia do młodszych pacjentów. Profesor Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz podkreśliła, że dysponujemy nowoczesnymi narzędziami, które stwarzają nowe warunki, nowe płaszczyzny i nowe obszary do wykorzystania w edukacji. Wpisuje się w to tzw. e-learning stwarzający możliwość nowoczesnego, trwałego, praktycznego i, co niezwykle istotne, interaktywnego edukowania. Dostępność nowych narzędzi to jednak nie wszystko. Prezes PTD wielokrotnie wskazywała, że równocześnie powinno podjąć się realne działania mające na celu ustrukturyzowanie zespołów terapeutycznych realizujących edukację. Podkreśliła, że zaniedbanie tego tematu przekłada się na brak wyceny świadczeń edukacyjnych i skutkuje zaniechaniem finansowania działań edukacyjnych przez Radę Ministrów. To duży błąd, ponieważ zdaniem prof. Zozulińskiej-Ziółkiewicz edukacja odgrywa kluczową rolę i jest niezbędna żeby pozostałe, refundowane, elementy systemu właściwie pracowały. Doskonałe przykłady, na potwierdzenie tej tezy, płyną z zagranicy. Profesor Tomasz Klupa przywołał przykład Norwegii, w której finansowanie edukacji diabetologicznej przynosi wymierne efekty w postaci spadku zachorowań.  

Podobną jednomyślność wśród uczestników debaty można było dostrzec w trakcie dyskusji nad problemem e-wizyt i telemedycyny. Eksperci zaakcentowali tylko niektóre korzyści płynące z powszechnego wdrożenia takiej formy spotkań pacjentów z lekarzami: skrócenie kolejek do lekarza, oszczędność czasu i pieniędzy chorych oraz zapewnienie częstszego kontaktu pacjenta z lekarzem. Do dostrzeżenia tych zalet skłoniła lekarzy ich dotychczasowa praca prowadzona w oparciu o e-wizyty. Dodatkowo, doktor Gawrecki jednoznacznie wskazał, że szczególnie diabetologia ma duże potrzeby w tym zakresie i dysponuje wieloma narzędziami, które wspomnianą telemedycynę mogą realizować. Podobnie jednak, jak w przypadku właściwej edukacji diabetologicznej, brakuje wsparcia odpowiednich instytucji i decydentów.

Problem refundacji technologii powyżej 26 roku życia został poddany pod dyskusję, ponieważ, jak zauważył dr Gawrecki, wynika z coraz większych potrzeb, z coraz większej liczby chorych, ze zwiększania się ryzyka pacjentów coraz bardziej powikłanych, dla których technologie stały się jedyną szansą. Stąd też czynione są nieustanne zabiegi w Ministerstwie Zdrowia mające na celu uświadomienie, że cukrzyca typu 1 nie kończy się na osiemnastym, czy dwudziestym szóstym roku życia, co podkreśliła prof. Zozulińska-Ziółkiewicz dodając, że pewne rzeczy już udało się zrobić i dalej podejmować się będzie działania na rzecz niwelowania niesprawiedliwości społecznej. Nie mniej jednak, eksperci zgodnie wskazali na konieczność skorelowania refundacji pompy insulinowej z wynikami badań uzyskiwanych przez poszczególnych pacjentów.

Wnioski płynące z debaty wydają się jednoznaczne. Po pierwsze, cukrzyca wpisuje się w działania telemedyczne. Po drugie, nowoczesne rozwiązania pozwalają zadziałać tak, żeby wykorzystać te nowe narzędzia w lepszej edukacji pacjentów. Po trzecie, pacjent z cukrzycą typu 1 to nie pacjent do osiemnastego czy dwudziestego szóstego roku życia. Działania, które mają usprawnić, ulepszyć, zmniejszyć ryzyko niekorzystnych zjawisk związanych z insulinoterapią powinny być możliwe dla każdego pacjenta z cukrzycą typu 1 – podsumowała prof. Zozulińska-Ziółkiewicz Innymi słowy, nadal jest wiele problemów w dziedzinie diabetologii, ale czynione są realne zabiegi zmierzające do ich rozwiązania.

Dotknąć, sprawdzić, leczyć lepiej

Nowoczesnym rozwiązaniom oraz nowoczesnej edukacji poświęcona była również dalsza część wydarzenia. Konferencję otworzył wykład Nowoczesna szkoła pompowa – niemieckie doświadczenia – przyjaźń i edukacja, który wygłosił wyjątkowy ekspert, doktor Bernhard Gehr, Funktionsoberarzt w Fachklinik Bad Heilbrunn, autor dostępnej również na polskim rynku książki „Osobiste pompy insulinowe i ciągłe monitorowanie glikemii”.

W trakcie Uroczystej Inauguracji odbyło się wręczenia statuetek wszystkim osobom zaangażowanym w organizację „tygodni pompowych”. Tygodnie osobistych pomp insulinowych to trwająca już 11 lat poznańska inicjatywa zakładająca intensywną edukację pacjentów nastawioną na zdobywanie praktycznej wiedzy i przydatnych umiejętności w czasie tygodniowej hospitalizacji na Oddziale Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Miejskiego im. Fr. Raszei w Poznaniu. W ciągu 40 edycji zostało przeszkolonych około 600 uczestników. Prof. Zozulińska-Ziółkiewicz chciała w ten sposób podziękować wszystkim, dzięki którym ta inicjatywa mogła się odbywać przez tyle lat.

W dalszej części odbyły się trzy sesje plenarne oraz warsztaty, które pozwoliły zespołom terapeutycznym w praktyce poznać najnowsze rozwiązania technologiczne, między innymi: aplikacje pozwalające pacjentom kontrolować odżywianie, aktywność fizyczną oraz dozowanie leków, pętlę zamkniętą hybrydową oraz najnowsze systemy ciągłego monitorowania glikemii. To właśnie część praktyczna Forum, która pozwala zarówno lekarzom, jak i pacjentom wykorzystywać w pełni  najnowocześniejsze rozwiązania w leczeniu cukrzycy, stanowi jego wartość – podkreśliła prof. Aleksandra Araszkiewicz.

Uzupełnieniem warsztatów dla zespołów terapeutycznych były warsztaty z ciągłego monitorowania glikemii dla pacjentów i ich opiekunów, które odbyły się w dniach 19-21 listopada w ośrodku badawczo-szkoleniowym DiabeTECH.life. Natomiast po oficjalnym zakończeniu konferencji, w sobotnie popołudnie, odbyła się sesja satelitarna z udziałem zespołów terapeutycznych, pacjentów, przedstawicieli przemysłu oraz informatyków - Systemy pętli zamkniętej: Czym w praktyce jest DIY? Zainteresowanie tematyką wyraźnie pokazało, że pacjenci nie tylko chcą się edukować, ale także być partnerem w całym procesie terapii.

Całości Forum dopełniła, dostępna również dla pacjentów, Strefa nowych technologii dla diabetologii, w której odbył się konkurs na najbardziej innowacyjny projekt/produkt wspierający samokontrolę pacjentów z cukrzycą. Zwycięzca, poza nagrodą pieniężną, otrzymał rejestrację na prestiżową konferencję ATTD 2020 w Madrycie.

Przebieg, formuła oraz wysoka frekwencja podczas całego 2 Forum Nowoczesnej Diabetologii pokazały, że potrzeba edukacji diabetologicznej poruszona podczas debaty „Diabetes Innovations Day” dotyczy wszystkich, którzy z cukrzycą stykają się na co dzień – podkreślił Adrian Szulczyński, inicjator i współorganizator tego innowacyjnego, w swojej formie, wydarzenia. Organizatorzy, pracownicy Katedry i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego oraz Szpitala Miejskiego  im. Franciszka Raszei w Poznaniu starają się tę lukę zapełnić. Dlatego już dziś zapowiadają organizację 3 Forum Nowoczesnej Diabetologii, które odbędzie się w dniach 20-21 listopada 2020 roku, oczywiście, w Poznaniu.

Patronatu merytorycznego Forum udzieliło Polskie Towarzystwo Diabetologiczne oraz Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, a patronatem honorowym objęli wydarzenie: Wojewoda Wielkopolski, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Prezydent Poznania oraz JM Rektor Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Na uwagę zasługuje również fakt, że 2 Forum Nowoczesnej Diabetologii zostało oficjalnym partnerem International Diabetes Federation, jako jedno z wydarzeń towarzyszących Światowemu Dniu Cukrzycy oraz wydarzeniem partnerskim 13th International Conference on Advanced Technologies & Treatments for Diabetes (ATTD 2020).